‘Als je weet wat je doet, kun je doen wat je wilt’ Dit is een uitspraak van Moshe Feldenkrais, de grondlegger van de Feldenkrais methode (hierboven te zien met basketballer Magic Johnson).
Laat even op je inwerken wat dit betekent. Als je weet je doet, als je je echt bewust bent van de bewegingen die je maakt, als weet hóe je deze bewegingen maakt, dan kun je doen wat je wilt. Dat geldt voor topsport, maar ook voor het spelen van je instrument.
Of zoals Moshe zegt:
“The aim of the Feldenkrais Method is a person that is organized to move with minimum effort and maximum efficiency, not through muscular strength, but through increased consciousness of how movement works.”
Spanning en ademhaling
Door je bewust te worden van je bewegingen, kun je (spier)spanning tot het minimum beperken. Dat is voor je ademhaling van grote betekenis, want hoe meer je aanspant, hoe minder vrij de ademhaling wordt. Natuurlijk heb je je spieren nodig en is het op zich niet erg om ze te gebruiken, maar het gebeurt veel dat we onnodig aanspannen. Nog afgezien van klachten die je hierdoor kunt krijgen, heeft dit ook veel negatieve invloed op je klank.
Maar goed, wat je moet je dan doen??
Die vraag komt dan meteen in mijn hoofd op. Ik wil graag iets aanspannen namelijk, want dan ben ik voor mijn gevoel ‘lekker bezig’. Dit terwijl ik heb ervaren dat ik krachtig en toch ook volkomen moeiteloos kan saxofoonspelen. Bovendien krijg ik snel last van mijn lichaam door een teveel aan spanningen. Ook bij andere spelers zie ik dat minder doen niet altijd makkelijk is.
De oplossing hiervoor ligt in het verleggen van je focus.
Tip voor de ademhaling
Eén van de beste Feldenkrais practicioners in Nederland is Gerard Zuyderhoff, tevens klarinettist. Hij gaf de waardevolle tip om op het gebied van het heiligbeen te focussen tijdens de in- en uitademing. Niet in de zin dat je daar iets moet aanspannen, beter is het je voor te stellen dat zich daar een poort bevindt de de adem naar binnen laat. Je zult een moeitelozer gevoel ervaren dan dat je je best doet om adem te ‘halen’ of kracht gebruikt voor de ademsteun.
Je gebruikt bovendien je hele lichaam. Je gehele romp beweegt en daardoor beweegt de rest van je lichaam ook mee. Dit is anders dan bij de vaak genoemde buikademhaling, waarbij je vooral je buik gebruikt en er niet veel ruimte ontstaat in je rug, flanken en borstkas.
De uitademing
Bij de uitademing kan je focus op het heiligbeen blijven en verder op je klankvoorstelling. Wat je speelt moet natuurlijk de grootste focus zijn.
Oefenen
Het kan heel goed zijn dat je nog stijf bent in dit gebied, omdat je niet gewend bent om je rug te gebruiken met je ademhaling. Laat je daardoor niet weerhouden, maar probeer vooral uit. Neem kleine stapjes, ze zullen echt resultaat geven. De audio-ademhalingsoefeningen die ik heb opgenomen zijn overgenomen uit de Feldenkrais methode en heb ik van Gerard Zuyderhoff geleerd. Zij zullen je helpen om vrijer te kunnen ademen en bewuster te worden van je bewegingen.
Workshops 19 en 20 augustus 2017
Ook geef ik deze zomer op 19 en 20 augustus een workshopweekend waarin je samen kunt oefenen en meer inzicht krijgt in de werking van de ademhaling en ademsteun. Kijk hier voor meer informatie en opgave!
Houd het ontspannen en van jezelf
Tenslotte vertel ik erbij dat vanuit de Feldenkrais niet een bepaalde methode wordt aangehangen om adem te halen. Het hangt af van wat je aan het doen bent welke adem erbij past. En als er meer gemak in houding en beweging is, zal de adem vrijer en flexibeler kunnen zijn.
