We denken niet altijd na over de stiltes in muziek bijvoorbeeld het moment voordat je begint of de seconden nadat de laatste noot heeft geklonken. Of de rusten die geen pauzes zijn, maar onderdeel van de muziek.
Hierbij drie tips om je stiltes beter te leren spelen:
Groove in de rust
Een rust is geen pauze. Drummer André van Damme vertelde in een van mijn workshops
hoe hij altijd de puls doordenkt tijdens zijn spel. Door alle ritmes en rusten heen blijft die
groove voelbaar en voorafgaand aan het spelen is hij er zelfs al. Je voelt dit in je lijf, het is
niet iets waar je over na moet denken.
Een leuk voorbeeld hiervan is deze video van Bootsy Collins, die uitleg geeft over ‘basic
funk’ en ‘the one’. De ‘one’ voel je altijd, wat je verder ook wel of niet speelt. De stiltes
eromheen moeten grooven. En dat zie en hoor je aan Collins. Zijn stem en zijn lichaam
zíjn die funk
Welke stijl muziek je ook speelt, voel dus altijd de beweging van muziek. Waan je Bootsy
Collins of je eigen dirigent, ook in de rusten.
Voel de energie van de muziek in de stiltes
Energie? Is dat iets zweverigs? Voor mij niet, in muziek vind ik energie heel goed voelbaar
en ik tune daar op in als ik speel. Als ik in mijn workshops voordoe hoe ik een paar
milliseconden meer of minder neem voordat ik begin te spelen, voelt iedereen het verschil.
Een te korte stilte heeft geen magie, een te lange stilte laat de energie wegebben. Hoe lang
de stilte moet zijn op dat moment moet je voelen. De uitdrukking ‘het hangt in de lucht’ is
hierbij goed van toepassing.
Een mooi voorbeeld is de concentratie van een dirigent. Het orkest speelt al in de
‘attentie-fase’ vlak voordat het stuk begint. En het orkest speelt nóg, terwijl de laatste noot
uit klinkt. Dit gebeurt door de spanning die de dirigent vasthoudt. Daarmee komt een
collectieve spanningsboog over het hele orkest te hangen die ook bij de luisteraars
voelbaar is.
Een is een mooie documentaire gemaakt over dirigent Claudio Abbado genaamd Hearing
the Silence. Van 27.54 tot en met 31.10 is een mooi voorbeeld te horen van stilte na de muziek.
Abbado vertelt over en laat de kracht horen van stilte in, en na, de muziek.